HomeThái Quốc Mưu giới thiệu nhà thơ Nguyệt Lãng và thi phẩm “Rau Đắng Đất”
Thứ Hai, 5 tháng 6, 2017
Nguyệt
Lãng tên thật Nguyễn Văn Thẩm. Nhà thơ Hoa Mộc Lan gọi đùa: “Người thì mập ù mà
lấy bút danh mỏng dánh”. Ông là Sĩ quan, thương binh Quân Lực Việt Nam Cộng
Hòa. Nguyệt Lãng làm báo, viết văn, làm thơ trước tháng 4-75. Hiện nay viết
văn, làm thơ là nghề tay trái, với tiền nhuận bút rẻ mạt. Ruộng rẫy là nghề
chính. Ông bán chữ nghĩa, nhưng không bán danh dự. Nghèo nhưng vẫn giữ chí khí
kẻ sĩ.
Thông tin cá nhân: (VanDanViet)
Tác giả Nguyệt Lãng
Tên thật Nguyễn Văn Thẩm
Ngày mất: 01/01/1914
_____
Nguyệt Lãng
Tác giả Nguyệt Lãng
Tên thật Nguyễn Văn Thẩm
Ngày mất: 01/01/1914
_____
Nguyệt Lãng Lời giới thiệu:
Nguyệt Lãng tên thật Nguyễn Văn Thẩm. Nhà thơ Hoa Mộc Lan gọi đùa: “Người thì mập ù mà
lấy bút danh mỏng dánh”.
Ông
là Sĩ quan, thương binh Quân Lực Việt Nam Cộng Hòa.
Nguyệt
Lãng làm báo, viết văn, làm thơ trước tháng 4-75. Hiện nay viết văn, làm thơ là
nghề tay trái, với tiền nhuận bút rẻ mạt. Ruộng rẫy là nghề chính.
Ông
bán chữ nghĩa, nhưng không bán danh dự. Nghèo nhưng vẫn giữ chí khí kẻ sĩ.
Những
tên tư bản mới thừa tiền muốn có danh, thường mua văn, thơ ông. Làm xong bài
thơ ông bán đứt cho họ - tất nhiên để tên tuổi của kẻ mua, để chúng có chút
“văn chương, thơ thẩn” lòe người. Tuy
bán chữ, nhưng, giống như hầu hết những Văn Thi Sĩ có sỉ diện, tuyệt đối Nguyệt
Lãng không nhận tiền thuê viết để ca tụng bất cứ ai. Ở trong nước, nhiều Nhà
văn, Nhà thơ giống như anh, buộc lòng phải bán chữ nghĩa để mưu sinh.
Chúng
tôi gặp nhau nhiều lần, bản chất thật của ông hoàn toàn khác biệt với giọng thơ
“cà tửng”, khi ông châm chọc thiên hạ.
Thơ
Đường của ông là tuyệt bút, dường như không đối thủ. Chữ nghĩa chân quê mà rất
mới, lạ, giàu hình tượng và ý tưởng.
Ngoài
đời Nguyệt Lãng nói năng nhỏ nhẹ, khôi hài, hay “khều” nhẹ đối tượng.
Nguyệt
Lãng là người con đại chí hiếu, tuổi bảy mươi, nhưng khi mẹ nằm nhà thương ông
đút từng miếng ăn, miếng nước, tối trải chiếu nằm dưới đất bên giường mẹ để
chăm lo.
Nguyệt
Lãng quê ở Bình Đại, Bến Tre. Sau tháng 4/75, trôi về vùng kinh tế mới Minh
Hưng, Bù Đăng, Bình Phước.
Cuối
năm 2012, anh phát bạo bệnh (ung thư bao tử). Sau hai năm chống chọi với căn
bệnh hiểm nghèo, ngày 1-1-2014, nhà thơ Nguyệt Lãng đã ra đi để lại nỗi tiếc
thương trong lòng bè bạn và những ai biết đến thơ anh.
Nguyệt
Lãng, tôi cùng hai bào đệ Văn thi sĩ Kha Tiệm Ly (Thái Quốc Tế) và Soạn giả cổ
nhạc ALý Phượng Tuyền làn bạn chí thân của anh. Chúng tôi tự nghĩ không thể để
thơ anh bị mai mộ và phải có trách nhiệm phổ biến một số bài thơ anh đến quần
chúng.
Xin
quý độc giả xem đây là việc làm chân thành của chúng tôi dành cho Nguyệt Lãng -
người bạn tài ba, hiền hòa của đã sớm bỏ chúng tôi về cõi vĩnh hằng.
Những bài thơ tiêu
biểu của Nguyệt Lãng từ “Rau Đắng Đất”:
RAU ĐẮNG ĐẤT
***
Trời mưa nước ngập
ruộng sâu
Cá đồng về hội rủ
nhau nhảy hầm
Mưa là mưa lũ mưa dầm
Hẹn mùa, rau đắng mọc
quanh thềm nhà…
Tộ cá rô kho,
Tô canh rau đắng…
Đượm làm sao tình
nghĩa nhà quê
Nhớ làm sao thuở còn
bé bỏng
Nhà ở xa trường qua
mấy nhịp cầu tre
Bấm ngón chân chai bờ
đất ruộng
Trời mưa trơn trợt
lối đi về…
Tới cổng,
Mùi cá kho đã dậy
Lạnh cóng tay, cơn
đói réo trong lòng
Em với chị vừa đi vừa
chạy
Cùng tranh nhau kịp
để… ngồi mâm!
Em ngồi bên cha,
Chị ngồi cạnh mẹ
Bới chén cơm đầy và
đua cho lẹ
Hạnh phúc reo mừng
như tiếng chim ca.
Cá rô non nấu canh
rau đắng đất
Là tình thương bồi
đắp mãi không tròn
Là những buổi cha dầm
mưa khai ruộng nước
Quần vo cao,
Áo bà ba rách nách
Điếu thuốc vồng ngấm
nước tắt, lạnh run...
Tay rổ xúc
Vai đeo đụt mướp
Lũ đĩa trâu thèm máu
hút bầm chân!
Là những buổi trời
vui mây dẫn gió
Trôi lang thang không
biết đến phương nào
Chiều dâng hương cuồn
cuộn tiếp chân nhau
Trên ruộng thấp bầy
cò bay trắng xoá
Những khi nhàn hạ
Mẹ nhổ rau đắng đất
Đốt lấy tro lắng nước
gội đầu
Gió thật hiền lay lá trúc
lao xao
Mái tóc chị dài êm
như sóng mạ
Mẹ xăm xoi bắt chí
Mẹ chăm chút chải gầu
Xức dầu dừa óng mượt
Cột đuôi gà nhỏng
nhảnh đằng sau
Mẹ vuốt tóc chị trầm
trồ khen đẹp
Ôi! dòng tóc hiền
thắm nghĩa cù lao!
Mười lăm năm,
Thời gian con đủ lớn
Và tóc mẹ trải màu
bông bưởi bông cau
Cha lưng còng như tre
gặp gió
Cho lòng con nặng một
niềm đau!
Chị theo chồng về nơi
xứ lạ
Em linh đinh rày đó
mai đây
Thuở nhỏ mưa dầm băng
mấy ruộng
Bây giờ mưa ngại bước
chân đi!..
Chị về bên ấy,
Ơ hờ gương lược biếng
xăm xoi
Tóc chị rối nù hong
mùi khói bếp
Gió dẫn mây trôi nhìn
chỉ ngậm ngùi
Đường về biệt mù
Chồng con bận bịu,
Nơi quê xưa thung
đường ươn yếu
Mà nhớ thương như thả
tóc lên trời...
Em lang thang đầu
sông cuối bãi
Thèm một bữa cơm dưới
mái gia đình
Nhưng dĩa cá kho mặn
mùi nhân ngãi
Tô canh ngày nào cũng
đắng vị công danh!
Tộ cá rô kho,
Tô canh rau đắng…
Đời nhiều lận đận
Nên mất rồi thời thơ
dại dấu yêu
Đã hết rồi thời tan
học nghêu ngao
Câu hát cũ bây giờ
nghe nuối tiếc
Khi mây trắng lưng
trời bay mù như tóc
Gió vờn trên lá cỏ
Và đường đời sự
nghiệp trắng đôi tay…
Đêm nhà trọ chập chờn
giấc điệp
Tình hoài hương ray
rức ngủ không yên
Tiếng võng ai kẽo kẹt
Giọng ru hời buồn
điệu Vân Tiên:
“... Trời mưa nước
ngập ruộng sâu
Cá đồng về hội rũ nhau
nhảy hầm
Mưa là mưa lũ mưa dầm
Cho rau đắng đất mọc
quanh thềm nhà!”.
Mười lăm năm,
Bao lần gió nam non
thổi lòn hang dế
Em đi từ ấy,
Chân ruộng đồng chưa
mòn gót phiêu linh
Ăn quán ngủ đình,
Nước sông gạo chợ...
Bao lần đau những
cuộc tình tạm bợ
Bao nhiêu lần làm
khách lữ qua sông!
Chợt giựt mình, trẻ
nhỏ gọi bằng ông
Bỗng nghe nhớ về cố
thổ...
Nhớ rau đắng nấu canh
Nhớ con cá rô kho tộ
Nhớ chị tôi theo
chồng năm lên mười sáu
Tóc cột đuôi gà… khóc
lúc vu qui!
Chị trách hờn... cha
mẹ đuổi chị đi
Thân con gái ở nhà
ngoài, ăn cơm nguội.
Con chim đa đa kêu
đâu bờ bụi
Thương cha mẹ già ươn
yếu chẳng ai lo...
... Chị gói một nắm
tro
Dặn em gội đầu cho
mượt
Xức dầu dừa cho mướt
Đừng để mủn vùa khô
khốc rễ tre..!
Mười lăm năm,
Mới hiểu lời chị dặn
Thì đã bao lần mấy dề
rau đắng
Mọc quanh thềm nhà...
trỗ bông trắng rồi... khô!
Đã mấy mùa nước ngập
chân đê
Con cá rô mấy lần ra
sông lớn
Cha không còn dầm mưa
thăm ruộng
Không còn ai giành
nữa chuyện... ngồi mâm!
Bao năm dài không một
lời thăm
Thôi thì kể như nước
sông chảy ra biển cả
Thằng em nhỏ tóc vẫn
chừa ba dá
Như mủn vùa mẹ gọt,
lúc lên ba?
Con rô đồng ôm trứng
tháng mưa
Chờ đến lúc thả con
vê ruộng
Chị ngồi nhớ mỗi
chiều mỗi sớm
Thả nỗi buồn theo lọn
tóc bay…
Một hôm chị ngồi
ngạch cửa bấm lóng tay
Rồi chị khóc một
mình...! Không đếm nữa...
Buổi trưa nồng gió
nồm ru nắng hạ
Khói đốt đồng làm mắt
chị cay.
Từ ngày em làm mây
Lang bạt giang hồ
khắp ngã
Bặt tin nhạn cá
Có còn nhớ đất,
thương quê?
Như ngày lặng lẽ ra
đi
Em âm thầm trở lại
Vừa thương em, chị
vừa ái ngại
Ba mươi năm, như thể
một ngày…
Vẫn rám đen như ngày
trốn học
Đi mò cua bắt ốc
Giũ trứng kiến vàng
câu con cá rô non!
Chị ngồi ngạch cửa
liếc mắt nhìn em
Đứa em xưa có gì ngờ
ngợ
Quần áo bận nửa quê
nửa chợ
Chút giang hồ, chút
vị quê hương!..
Chị ngồi kế bên...
Nhìn em ăn cơm mà
khóc
Lại bấm lóng tay, lại
chùi nước mắt.
Cũng tô canh rau đắng
đất
Cũng tộ cá rô kho…
Lòng chị như cục than
vùi dưới lớp tro
Gió đòi khêu ngọn
lửa.
Chị lại ngồi ngạch
cửa
Biểu em xích lại gần
hơn
Chị ngập ngừng đưa
ngón tay run
Lượm sợi tóc sâu ở
trên vai áo.
Bây giờ chị gọi em
bằng cậu
(Lẽ ra tiếng ấy,
phải kêu từ lúc chị theo chồng..!)
Ôi! con đò đã xa biệt
bến sông
Chị cũng thấy mình
ngượng nghịu!
Sợi tóc sao bạc phếu?
Đâu phải tóc sâu,
Mà vì bao lâu mưa dải
nắng dầu
Qua bao tháng ngày
luân lạc
Hai chị em mái đầu
đều bạc
Hai chị em cũng già
như nhau..!
Nhớ ngày nào té nước
cầu ao
Hát khúc đồng dao
cùng cười khùng khục...
“... Chị em (người)
ta như hoa dâm bụt
Chị em mình như cục…
cức trôi!
Cục cức trôi, người
ta còn vớt
Chị em mình như ớt
chín cây...”
Không hẹn mà cùng bấm
lóng ngón tay
Hai số dư không biết
đường nào đếm..!
Em muốn kể quãng đời
lận đận
Ba mươi năm dài bao
nỗi nhớ mong.
Ngày về nhà chị
Ngủ đêm đầu tiên
Nghe rạo rực không thể
nào yên giấc
Dưới mé thềm rêu mọc
đầy rau đắng đất
Con dế mèn thôi kể
chuyện phiêu lưu
Nén tiếng thở dài
Sợ rung giọt đèn lu
Muốn được ngủ say
trong vòng tay chị
Lời trách móc sao y
như mẹ
Cái hồi còn thơ trẻ
bên nhau!
Ai buộc đời mình vì
một cọng rau
Ai khôn lớn qua cầu
đi hút bóng
Nhìn quãng đồng xa
một làn khói trắng
Cũng bâng khuâng nhớ
lắm quê mình
Bỗng nghe thèm rau
đắng nấu canh!
Biết tìm nơi đâu
khung trời kỷ niệm?
Những chiều hoàng hôn
tím
Những buổi dầm mưa đi
học lạnh run!
Những buổi mưa dầm
Cha giắt đụt mướp
trên lưng
Bắt con cá đồng ngược
nước
Bên chái hè mưa tạt
Mẹ hái từng cọng rau
đắng đất nấu canh.
Để nỗi nhớ vây quanh
Tóc trên đầu đã bạc
Chân giang hồ bỗng
dưng chùn bước
Nghe giữa hồn rau
đắng đất mọc xanh!
Nguyệt Lãng
(1972)
XEM SƯ CẢ CHƠI CỜ
***
Sư nói, đốn tu thì
đốn ngộ
đời người như ngủ trọ
gốc hoè
bây giờ xăng cộ lên
cao quá
sư mỉm cười chấp cả
đôi xe!
Sư nói, tiệm tu là
tiệm ngộ
vội vàng chi mà chạy
lanh chanh
dưỡng quân ba năm
dùng một bữa
sư khoát tay, con mã
để dành!
Sư nói, chấp nê là
chấp khổ
loanh quanh trong vô
lượng hải hà
nếu khi đại pháo canh
tọa độ
có ích gì, sĩ tượng
quanh ta
Sư nói, ác lai thì ác
giả
bước qua sông trong
lúc cùng đường
màu lau trắng nhuộm
dòng Dịch Thủy
đâu có cần con chốt
mang gươm
Sư nói, thiện tâm thì
thiện ngộ
đời an nhiên ắt sống
vô lo
cuộc cờ sấp ngửa thêm
ván nữa
sư loay quay còn
khách ngủ khò!
MẸ QUÊ
***
Hạt gạo cõng đắng cay
đời mẹ
bàn chân chai nứt nẻ
phèn chua
như rẽ mạ đống sâu mẹ
cấy
Các con thàng gié lúa
đi xa.
Làm chiếc lá theo
dòng phiêu bạt,
đời gian nan cơm áo
gạo tiền.
nhánh lúa mọn làm
đòng mẩy hạt
cũng xa rời gốc rạ
thiêng liêng.
Mỗi một năm tìm về
chốn cũ
đủ hay chưa nợ đất vô
cùng...?
huống hồ chi có năm
không nhớ
quay trở về đồng đất
quê hương
Tôi biết tôi là người
bạc bẽo
hạt giống gieo vay
mượn đất người
đã lâu lắm chẳng về
thăm mẹ
để bây giờ gié lúa mồ
côi!
CON ĐÒ TUỔI THƠ
***
Nhà mình cách chợ
làng xa
mẹ tôi gánh cải vượt ba
quãng đồng
phải qua cả một con
sông
nhỏ nhoi giữa chốn
mênh mông… là đò!
Mỗi ngày hai lượt mẹ
qua
còn tôi mấy lượt vào
ra ngóng chờ
quà hàng tấm bánh mẹ
cho
với tôi là cả tuổi
thơ ngọt ngào
Bờ sông chẳng phải
cầu ao
đò giang nước lũ dòng
sâu đắm rồi!
những ngồng cải đứng
mồ côi
mẹ tôi đi chợ. Và
thôi! chẳng về...
Cuộc đời đẩy tôi xa
quê
tôi đi mà cũng ít khi
nhớ làng
chỉ còn một chiếc đò
ngang
tôi mang theo mớ hành
trang đời mình
Những chiều gác vắng
buồn tênh
là tôi thấy luống cải
xanh trổ ngồng
con đò chìm giữa mênh
mông,
Mẹ ơi! đi chợ sao
không đợi đò?
MỘT MÌNH VÁ ÁO.
***
Chiếc áo một ngày
không hẹn, rách
vụng về sợi chỉ mấy
đường may
cây kim sứt mũi đâm
vào vải
những tiếng buồn thiu
giữa ngón tay!
Con chim bìm bịp gù
trong lá
ai giấu niềm đau ở
cuối vườn
ta giấu niềm đau nơi
mảnh vá
mảnh vá quàng như một
vết thương!...
ĐẤT ĐẮNG
***
Ôm cuộc đất bao năm
vẫn cực
được nồi khoai thúng
lúa trần thân
nhớ mùa hạn bồn bồn
rát ruột
thương cọng bìm chạy
lũ hụt chân!
Mẹ gánh nước còng
lưng tưới cải
cả đời chưa ra khỏi
mương vườn
con khôn lớn sống nơi
thành thị
ngày mỗi rời xa chốn
quê hương.
Đất không thể níu
chân người trẻ:
“cố giữ làm chi khổ
tuổi già,
thôi hãy bán cho con
làm vốn
bề gì thì đã có con
lo!!!”
Con thành đạt mẹ mừng
khôn xiết
dù chẳng quen cuộc
sống thị thành
mua mớ rau xanh mà
xót ruột
tiếc mương vườn, thứ
ấy quanh năm...
Đi đâu cũng thấy
người xa lạ
cũng thấy ngùi thương
cảnh dưới quê
tết nhớ mả mồ không
ngủ được
ngồi xe hơi - chẳng
có nơi về!
ĐÀN BÀ QUÊ LŨ
(Để thương những cảnh đời khốn
khổ
trong cơn lũ miền Trung)
***
Lũ tràn ngập bến sông
quê
núi cao một sớm đã về
với sông…
chị tôi tất tả tìm
chồng
biết đâu đất lấp hay
dòng nước trôi?
Xuồng ghe cũng mỏi
tay rồi
bàn chân nhão mấy
vũng bồi phù sa...
ba ngày tìm xác không
ra
chị tôi bỏ bữa cũng
ba ngày liền!...
Xão bùn gạn chút niềm
tin
cỏ cây, cát đá lấp
chìm xác anh?
Núi non quay mặt đã
đành
Con song giờ cũng trở
thành lạ xa
Không còn xác để làm
ma
chị tôi ngồi khóc đến
loà con ngươi!
----
Thơ
Nguyệt Lãng đầy ấp tình quê, tình người như thế, nhưng khi anh “khều” thì “đâm
thẳng mũi nhọn” vào tim người khác:
----
VẶT LÁ MAI!
(tặng Liêu Tiên Sinh Thái Quốc Mưu)
Mặc lá còn xanh, mặc
lá già
Tới giờ tớ cũng lật
mầy ra
Bón dồn cho gốc giương
chồi rễ
Tưới thúc cho cành ló
nụ hoa
Nầy thế phong nghinh
hình uốn éo
Kia tầng thác đổ nước
tuôn sa
Nghề chơi tuy cực
nhưng đành ráng
Để mấy ngày xuân mới
đậm đà.
LẤY VỢ Ở TUỔI 73
(tặng Liêu Tiên Sinh & Nghệ sĩ Sân
Khấu, Điển ảnh Lý Bạch Huệ)
***
Mình có trầu cay, tớ
có vôi
Đường tình ta sẽ bước
chung đôi
Chớ chê ván mục
thuyền trơ đáy
Đừng kể xe cùn lốp
hết hơi
Rượu nhạt hâm lâu rồi
nóng lại
Thịt bèo ướp khéo
cũng thơm thôi!
Hai ta cùng đứng bên
bờ vực
Còn tiếc chi sông
chuyện lở bồi!..
VỀ THA LA
(tặng
Liêu Tiên Sinh & Nghệ sĩ Sân Khấu, Điển ảnh Lý Bạch Huệ)
***
Trên đỉnh Bà Đen nắng
mới hừng
Chim chuyền còn ngủ
dưới triền bưng
Đồng xa đang ủ rơm
làm nấm
Xóm dưới còn mài mát
chẻ đưng
Mấy mẹ lom khom phơi
đậu đỗ
Một bà lọm khọm bán
chè thưng
Nghe nàng (Lý) Bạch
Huệ nằm ca cổ
Bỗng thấy Tha La đẹp
quá chừng.
Nguyệt Lãng
***
Đọc
thơ Nguyệt Lãng, tôi thở dài, tự ngán ngẩm cho mình! Muốn gác bút!
Một nhà phê bình đã viết: “Trong bốn mươi năm trở lại đây, tìm một nhà thơ có những bài thơ làm
xiêu lòng người như Nguyệt Lãng “DƯỜNG NHƯ KHÔNG CÓ”.
Nhận
định rất chí lý.
***
Nhà
bình luận văn học, nhà thơ Châu Thạch – một người bạn văn học chưa từng hội ngộ
Nguyệt Lãng, đã:
KHÓC NGUYỆT LÃNG
Châu Thạch
Ai đi qua vòm trời?
Trăng đêm nay lạnh
lắm
Bạn tôi tên Nguyệt
Lãng
Đã đi vào xa xăm
Võng thơ bạn để ai
nằm?
Bút thơ bạn để con
tằm nào giăng ?
Bạn về chốn ấy vui
chăng
Cởi con hạt trắng mà
thăm cõi trời
Đường trần tôi gọi,
bạn ơi!
Chỉ nghe nguyệt vỡ
sao rơi lạnh lùng
Đêm giọt lệ khốn cùng
Tê trong lòng khóc
bạn
Khóc cho người, khóc
cho tôi vô hạn
Đâu rồi Nguyệt lãng
giữa vườn thơ!
Chắc còn một cõi mộng
mơ
Bạn ơi thì hẹn bên bờ
lưu ly.
Ảnh kỷ niệm:
----------
Bài
thơ RAU ĐẮNG ĐẤT của Nguyệt Lãng, Nhạc sĩ Bắc Sơn phổ thành ca khúc đã đi sâu
vào lòng người: CÒN THƯƠNG RAU ĐÁNG MỌC
SAU HÈ.
***
Nắng hạ đi
mây trôi lang thang
cho hạ buồn
coi khói đốt đồng, để
ngậm ngùi chim nhớ lá rừng
Ai biết mẹ buồn vui
khi mẹ kêu cậu tới gần
biểu cậu ngồi mẹ nhổ
tóc sâu, hai chị em tóc bạc như nhau
Đôi mắt cậu buồn hiu
phiêu lưu
rong chơi những ngày
đầu chừa ba vá miếng dừa
đường mòn xưa, dãi
nắng dầm mưa
Ai cách xa cội nguồn,
ngồi một mình
Nhớ lũy tre xanh dạo
quanh khung trời kỷ niệm
Chợt thèm rau đắng
nấu canh
Xin được làm mây mà
bay khắp nơi giang hồ
Ghé chốn quê hương xa
rời từ cất bước ly hương
Xin được làm gió dập
dìu đưa điệu ca dao
Chái bếp hiên sau
cũng ngọt ngào một lời cho nhau
Xin sống lại tình yêu
đơn sơ,
rong chơi những ngày
đầu chừa ba vá miếng dừa
đường mòn xưa, dãi
nắng dầm mưa
Xin nắng hạ thổi buồn
để mình ngồi nhớ lũy tre xanh
dạo quanh, khung trời
kỷ niệm
Chợt thèm rau đắng
nấu canh ...
Atlanta, USA. May 05, 2017
Thái Quốc Mưu gửi đăng.
© Tác giả giữ bản quyền.
. Cập nhật theo nguyên bản của tác giả gởi từ USA ngày 05/06/2017
Xin Vui Lòng Ghi Rõ nguồn VanDanViet Khi Trích Đăng Lại.
_______________________________________________
Bài liên quan
Comments[ 0 ]
Đăng nhận xét