Home
» Thư viện văn xuôi
» Mai An Nguyễn Anh Tuấn: Mùa hoa ban Tây Bắc với chàng lãng tử Trần Hòa Bình
Mai An Nguyễn Anh Tuấn: Mùa hoa ban Tây Bắc với chàng lãng tử Trần Hòa Bình
Thứ Ba, 15 tháng 3, 2016
Sau
những đợt gió lạnh cuối cùng, nơi dốc đứng của những đoạn đường cheo leo hiểm
trở hoặc ở tận tít tắp những hẻm núi xa mờ, những cánh ban rừng - đặc sản của
riêng Tây Bắc bắt đầu lặng lẽ thi nhau nở… Mùa ban năm nay, tôi lại vác máy
quay lên rừng lên bản để thực hiện nốt bộ phim tài liệu “Đi tìm hoa ban”. Chỉ
có điều, tôi đi lần này đã không còn người bạn “lãng tử”- nhà báo, nhà thơ Trần
Hoà Bình…
Thông tin cá nhân: (VanDanViet)
Tác giả: Đạo diễn điện ảnh Nguyễn Anh Tuấn
Bút danh khác Nguyễn Yên Thế
Địa chỉ: Phố Thái Hà, Hà Nội
ĐT: 0912174947
Sau
những đợt gió lạnh cuối cùng, nơi dốc đứng của những đoạn đường cheo leo hiểm
trở hoặc ở tận tít tắp những hẻm núi xa mờ, những cánh ban rừng - đặc sản của
riêng Tây Bắc bắt đầu lặng lẽ thi nhau nở… Mùa ban năm nay, tôi lại vác máy
quay lên rừng lên bản để thực hiện nốt bộ phim tài liệu “Đi tìm hoa ban”. Chỉ
có điều, tôi đi lần này đã không còn người bạn “lãng tử”- nhà báo, nhà thơ Trần
Hoà Bình…
Mùa
hoa ban năm ngoái, do điều kiện thời gian, chúng tôi mới chỉ đi tới Mộc Châu,
Thụân Châu, và quanh thị xã Sơn la. Chúng tôi dự định mùa xuân năm nay sẽ cùng
đi vào tận Sông Mã, Quỳnh Nhai,v.v, thâm nhập sâu hơn vào cuộc sống của đồng
bào Thái, Mông, Dao, Khmú, Sinhmun… Đã có dấu hiệu của gió Lào, cùng với sương
mù, khói đốt nương, không gian trở nên mờ ảo, đôi lúc nhạt nhoà, tựa nước mắt
lau vội của người con gái trong truyền thuyết hoa ban khi lang thang qua rừng
sâu núi thẳm mà không tìm được người yêu… Những kỷ niệm về bạn ào ạt cuốn về
như lũ ống… Hoá ra, Trần Hoà Bình cũng mắc “cơn nghiện” miền núi như tôi, thậm
chí còn nặng hơn. Mỗi lần lên Hoà Bình, Sơn La, Lai Châu, anh lại có thêm những
người bạn mới - ở các trường đại học, trung học dạy nghề, phổ thông, cán bộ trẻ
ở địa phương… - những người đã hâm mộ anh qua các chuyên mục Tầm Thư, Tiến sĩ
giấy, và trân trọng nghe anh nói chuyện, đọc thơ. Tại Sơn La, chúng tôi thường
ôn lại kỷ niệm về những người bạn sư phạm dạy văn đã từng sống nơi đây - trong
đó có Châu Hồng Thuỷ, Văn Giá, Nguyễn Phượng, v.v. Có lần, anh lên Sơn La thuê
nhà trọ cả tuần để ngồi hoàn chỉnh một cuốn sách “com-măng” của một nhà xuất
bản. “Tôi mê rừng núi…Chúng giúp tôi có cảm hứng- không phải để làm thơ, mà để
vượt qua những trang bản thảo cần nộp đúng hợp đồng…” Anh đã lý giải thế. Song,
những lần lang thang cùng Bình trên đất Phù Yên, Bắc Yên, chợ tình Khau Vai,
cùng nhiều địa điểm của Sơn La, Hà Giang, Hoà Bình, Cao bằng…- để tham dự một
lễ hội nào đó, để lấy tư liệu viết báo, hoặc chỉ để xả hơi, để đỡ “cơn nghiền”
nhớ miền núi, trong những lần ấy, tôi đã nhận biết được bao dự định, bao sự ấp
ủ cho văn học của anh! Giữa những cuộc vui, nếu để ý, thường thấy một vài
khoảng lặng kín đáo ở anh - phải chăng đó là những ý thơ vụt hiện, những trải
nghiệm đang tìm từ ngữ thích hợp? Trần Hoà Bình - con người của công chúng,
thường xuyên “bơi” trong công chúng lại thường tạo một con đường đi ngược lại
đám đông để tìm về với chính mình, đặng làm một cái gì đó thực đích đáng cho
văn chương - và việc hay tìm đến miền núi Tây Bắc của anh chính là một biểu
hiện cụ thể…
 |
Trần Hòa Bình với
gia đình nhà thơ Vương Trung tại Thuận châu- Sơn La
|
Quả
vậy, bao năm nay, Bình đã là một “lãng tử” say đắm cần cù góp nhặt cái Đẹp cùng
lý do tồn tại của chúng, để dành dụm cho Thơ. Và, thời gian lãng du của anh
dành cho vùng núi- đặc biệt vùng núi Tây Bắc là đáng kể nhất. Anh ngẩn ngơ
trước một cánh hoa mắc-cọoc ngược sáng trong vườn nhà thơ Vương Trung, hay
trước một vệt ban rừng ngập nắng sớm dọc đường miền Tây. Bình mê mải trước một
phiên chợ lộng lẫy sắc màu vùng cao, hoặc bên một chiếc túi thổ cẩm đơn sơ quà
tặng của bạn… Anh rất thích bài bài dân ca Xá Tây Bắc và đòi tôi chép lại cho
anh làm tư liệu: Cây trong rừng cây nào đắng nhất/ Rễ trong rừng rễ nào
cằn nhất/ Cũng không đắng bằng cuộc đời người Xá/ Cũng không cằn bằng cuộc đời
người Xá làm tôi đòi… Người vẫn mô phỏng dân ca Mông và đọc một cách say
sưa cho bè bạn nghe: “Lời anh sẽ về bên
gối lạnh/ Bao dịu dàng cay đắng đêm nay…” cũng là người “Quỳ trước núi mà tin thôi em ạ/ Ai trong đời
chẳng có một Khau Vai”, và có nỗi “luyến tiếc” đủ sức mê hoặc nhiều người
chưa hề đặt chân tới Tây Bắc: “Sao luyến
tiếc một nơi chưa hề đến/ Này Lai Châu mưa ướt hết thơ rồi…”. Trong ngày Hội
hoa Anh đào tại Hà Nội cách đây vài năm, Bình đã khiến tôi ngạc nhiên, không
phải chỉ vì sự phẫn nộ hiếm hoi của anh. Anh căng thẳng nói: “Chỉ với hai cây
Anh đào thật mà người ta làm nên cả một lễ hội, còn biết bao rừng hoa Ban tuyệt
đẹp trên Tây Bắc thì đang bị đốt, bị chặt phá, và chẳng mấy ai thấy có trách
nhiệm phải bảo tồn chúng…”. Tôi đã yêu cầu anh nói lại điều bức xúc ấy trước
ống kính máy quay, bên những cành hoa Anh đào xa lạ và ào ạt đám đông “xẻ thịt”
chúng…
Mùa
xuân này, tôi đã không có Trần Hoà Bình đi bên cạnh để cùng nhau xuýt xoa trước
một cành ban chơi vơi bên vực thẳm, hay cùng lặng người trước những lời “khắp”
Thái da diết ân tình bên mâm cơm hiếu khách của đồng bào: “à…ới…ì…Rượu này
là rượu tình rượu nghĩa, không phải rượu phản rượu thù… Bữa ăn dù chỉ có củ mài
măng đắng, hãy coi như cơm trắng cá thịt…Dù có ăn hay không cũng đừng nên oán
trách…”- “Xuân về, hoa ban lại nở, bản làng xinh tươi, xin kể lại câu chuyện
đau lòng…” (dịch từ tiếng Thái). Miền rừng núi Tây Bắc từ nay mãi mãi vắng
bóng chàng nhà báo - thi sĩ “lãng tử”… Nhưng trong cánh hoa ban trắng muốt có
vệt tím bầm ở giữa - thứ hoa kỳ lạ tượng trưng cho Tình yêu đôi lứa và cũng là
món ăn đỡ đói lòng ngày giáp hạt cũng đã kịp lưu giữ một giọt lệ vui sướng của
anh - một tâm hồn nặng nghĩa tình với Tây Bắc, để truyền thuyết về nó giàu thêm
xúc cảm, và có thêm một đôi cánh thơ nhỏ đưa con người ta đến cõi mộng, cõi đẹp
- nơi chỉ có tình người chân thật…
----
*
Những trích đoạn thơ của Trần Hoà Bình lấy ở sổ tay riêng của tác giả và
trong tư liệu của Gia đình.
----
© Tác giả giữ bản quyền.
Cập nhật theo nguyên bản của tác giả gởi từ Hà Nội ngày 15/03/2016
Xin Vui Lòng Ghi Rõ nguồn VanDanViet Khi Trích Đăng Lại.
_______________________________________________
Bài liên quan
Comments[ 0 ]
Đăng nhận xét