Home » Lý luận phê bình » Phạm Khang: “Tiếng sóng” – Nơi neo đậu những cảm xúc trong sáng của một tấm lòng

Phạm Khang: “Tiếng sóng” – Nơi neo đậu những cảm xúc trong sáng của một tấm lòng

Chủ Nhật, 11 tháng 10, 2015

Trước “Tiếng sóng” Vũ Duy Hòa (bút danh Minh Trang) đã trình làng ba tập thơ: Ký ức; Giai điệu tháng năm; Giọt nhớ. Phải ghi nhận đây là sự cố gắng và nỗ lực của anh trong sáng tác văn học. Trên thi đàn văn học xuất hiện một gương mặt thơ với nội lực dồi dào, cảm xúc tươi tắn, hồn hậu. Tiếp nối nguồn mạch đã được khai mở từ các tập thơ trước với đề tài viết về quê hương, đất nước, con người, tình yêu và đồng đội, ở tập thơ “Tiếng sóng” hiện ra những cảm xúc thật trong sáng của một tấm lòng khi anh hướng nhiều về biển đảo, về Trường Sa, Hoàng Sa, về cái vô cùng, vô tận của thiên nhiên trời đất…

Thông tin cá nhân: (VanDanViet)

Tác giả Nhà thơ Phạm Khang

Họ tên thật Phạm Xuân Khang

Hội viên Hội VHNT Thanh Hóa.

đã xuất bản 9 tập thơ, 4 tiểu thuyêt, 1 tập ký sự.

Học văn tại Nga. Dịch giả văn học thế giới.

ĐT: 0122.220.69.89

Email: phamkhangnhavan@gmail.com

_____

“TIẾNG SÓNG”- NƠI NEO ĐẬU NHỮNG CẢM XÚC

TRONG SÁNG CỦA MỘT TẤM LÒNG

Phạm Khang

“Tiếng sóng” của Vũ Duy Hòa hiện ra dào dạt, thăm thẳm và sâu sắc nơi lòng người, bởi nó có lời mẹ dặn, có tiếng em nhắn nhủ gửi khơi xa, có tiếng trẻ thơ ríu rít gọi bầy, có lời thề son sắt, kiên trung của người lính biển:

Tiếng sóng biển vỗ mãi vào bãi đá

Là nôn nao nỗi nhớ của đảo xa

…Tiếng sóng biển nghe lời mẹ dặn

Buổi tiễn con đi giữ biển canh trời

…Ngày lặng sóng biển rì rào thủ thỉ

Như có tiếng em nhắn nhủ khơi xa

…Sóng biển lăn tăn những chiều gió hát

…Tiếng sóng biển vẵn ngàn đời thao thiết

Gửi yêu thương đến với đảo khơi xa

Tiếng sóng biển vọng lời thề son sắt

“Đảo là nhà, biển cả là quê hương!”

“Tiếng sóng” đã thành lời của biển. Biển đã hóa hồn non nước, hóa tình yêu và kỷ niệm của đời người. Biển không còn là vô tri nữa, biển đã thành máu thịt, thành nơi hẹn gặp của tình yêu và nỗi nhớ, thành lý tưởng bùng cháy trong triệu triệu trái tim người. Viết được cái hồn ấy, cái tình yêu ấy của biển, của người…thì nhà thơ phải rung động lắm, phải gắn bó lắm với biển mới nên câu nên tứ được. Thơ không dễ dãi là thế.

“Biển gọi” lại là bài thơ ở vào một trạng huống khác, cái trạng huống mà người làm thơ bị dẫn dắt vào một hoàn cảnh khó chạy trốn, khó chối từ. Ôi sự đam mê, cái sự đam mê bỏ bùa bao thi nhân, mặc khách, bao kẻ anh hùng cũng là thế này ư:

Biển ơi thẳm sâu là thế

Vẫn mong ôm ấp bến bờ

Ngập sâu trong lòng biển cả

Suốt đời chỉ thấy đam mê

Chiều nay em về với biển

Cùng anh khua mãi mái chèo

Lặng trong tiếng ru của biển

Mặn mòi khao khát đắm say

Rong ruổi lang thang, là nghiệp, là tử vi của khách văn. Vào một ngày nào đó của cõi đời này, Vũ Duy Hòa đã có trọn vẹn “Một ngày Nhật Lệ”. Bài thơ là bức tranh dang dở của tâm trạng, một đoản khúc của 24 tiếng đồng hồ, để rồi người ta phải nhớ và lưu luyến mãi khoảng không gian, thời gian hóa mộng du ca. Bài thơ có những câu thơ vừa cổ điển vừa rất mới:

Cánh buồm xa tít hanh hao nắng

Biếc xanh mặt nước gợi lao xao

Có thể nói tập thơ “Tiếng sóng” của Vũ Duy Hòa đậm đặc những phác họa, cung bậc, gam màu, hình khối của biển. Một thứ biển không bao giờ chết, bất tử và trường tồn, tri kỷ mãi mãi với con người, đất nước. Nếu “Tiếng hát đảoxa” là tình cảm của hậu phương đối với tiền tuyến, là hồn dân tộc gửi vào lời ca, ca ngợi non nước và người lính, thì ở “Cột mốc Biển Đông” là sức mạnh tự tin, quật cường của cả một dân tộc hướng về Hoàng Sa, Trường Sa thân yêu, về biển đảo của Tổ quốc, nơi người ta chiến đấu, lao động, sáng tạo và hy sinh quên mình vì cột mốc chủ quyền, vì tình yêu Tổ quốc bất diệt đời đời của nhân dân ta qua trường kỳ lịch sử:

Sống cùng biển

Thác cùng đại dương

Những ngư dân suốt đời bám biển

Trộn mồ hôi cùng muối mặn

Cắm cờ cột mốc giữa Biển Đông

(Cột mốc Biển Đông)

Hòa vào tiếng sóng ta bắt gặp cái nhớ của biển. Thì ra, biển nhiều khi là cái mốc để người ta đợi, người ta chờ, người ta nhớ về nhau trong vời vợi cách xa, ly biệt:

Mấy bữa nay biển động

Anh vẫn ngoài khơi xa

Nghe sóng gào gió thét

Em bồn chồn nhớ anh

(Biển nhớ)

“Sóng gào gió thét – Bồn chồn nhớ anh”, một cặp đối tưởng như không ai mong đợi nhưng lại ngây ngất sóng lòng của tình yêu lứa đôi nồng cháy. Đó cũng là hiện thực nghiệt ngã, là thử thách bản lĩnh con người nơi muôn trùng sóng gió hiểm nguy. Nhưng tình yêu đã vượt qua tất cả và chiến thắng. Tác giả phải là người từng sống với biển, phơi nắng dầm mưa ở nơi cuối trời mỏi cánh chim bay của nỗi nhớ ấy mới có thể lột tả được cái sự thật vô cùng giản dị và thiêng liêng kia của tình yêu: Biển – Bờ - Xa –Cách!

Đã có nhiều người viết thơ tình về biển khá thành công. Vũ Duy Hòa tỏ ra là người có duyên mặn mà với biển khi anh có một bài thơ tình khá hay, khá đẹp về biển. “Biển chiều” là một bài thơ như thế. Trong ý niệm, cái tưởng là bao la, cái tưởng là vũ trụ vô tận vô biên kia lại có lúc tỏ ra ngu ngơ, vụng dại trước tình yêu. Ở đây tình yêu đã hóa thánh, thành đức tin của vạn vật, cỏ cây, con người. Âu đó cũng là cái lạ của muôn đời, cái bất tử của tình yêu là thế. Biển ở đây vừa là một thực thể sống động và trọn vẹn, vừa là nơi lưu giữ và in dấu những suy ngẫm khôn nguôi trong đời của một con người:

Biển một chiều vụng dại

Nóng trong vòng tay nhau

Biển một chiều xa vắng

Bãi cát dài xa vắng

…Chiều nay hoang vắng lạ

Biển một mình lặng thinh

Lặn vết chân trên cát

Nghe sóng cồn khơi xa

(Biển chiều)

Có một nốt thăng trong bản giao hưởng của “Tiếng sóng” khi mà nó đã có cơ hội đem lại cho ta niềm phấn khích, tin tưởng hơn vào cuộc sống này, Tác giả đã có lý khi anh nhận ra tinh thần Việt phải là một tinh thần tập thể đoàn kết, có khả năng nội lực nhấn chìm mọi thử thách, hiểm nguy. Cái tinh thần ấy không phải từ trên trời rơi xuống, cũng không phải là sự ban ơn của thánh thần, thượng đế mà đã được làm nên từ những người áo vải, chân đất, nếm mật nằm gai…từ thuở các vua Hùng, thuở cha ông đi mở nước:

Từ mấy nghìn năm

Người Việt dựng nên đất nước

Mở mang bờ cõi sơn hà

Từ Mục Nam Quan đến mũi Cà Mau

Họ vượt sóng tới bao la biển cả

Vươn tới đảo xa dựng cột chủ quyền

(Những người mở cõi)

Vũ Duy Hòa bâng khuâng nhớ về đồng đội, nhớ về thời trai trẻ của mình qua ký họa và hồi tưởng cảm động:

Suối vẫn trong với rêu xanh đá cuội

Vọng tiếng cười của thanh niên xung phong

Bao thế hệ từng hiến dâng tuổi trẻ

Nên một con đường huyền thoại Trường Sơn

(Đường Hồ Chí Minh)

Thơ có thể được viết ra từ tưởng tượng. Nhưng nhất thiết đó phải là thứ tưởng tượng biết nói, có thể được hiểu, được cảm, là men say nâng giấc và an ủi, chở che cho tâm hồn con người. “Sắc màu thổ cẩm” tuyệt nhiên không thể là thứ tưởng tượng được. Ta có thể sờ thấy, chạm mắt, chạm lòng vào cái hoa văn nguyên sơ, quyến rũ được dệt nên từ bàn tay tài hoa, dịu dàng của các thiếu nữ dân tộc. Tôi lấy làm thích thú khi nhận ra những nét tinh tế mà Vũ Duy Hòa đã chớp được, khắc họa được cái triết lý duy mỹ của văn hóa vùng cao trong một chuyến đi công tác ở biên giới Việt – Lào:

Thương em anh vào thăm bản

Cầu thang chín bậc đợi chờ

Áo khăn muôn màu rực rỡ

Nụ cười sơn cước nôn nao

Tặng anh chiếc khăn thổ cẩm

Nhẹ nhàng em dệt đường tơ

Đượm đà sắc màu mế nhuộm

Rộn ràng khung cửi vang xa

Ánh sáng đượm sắc màu vàng

Màu đỏ khát vọng tình yêu

Ngát xanh một màu cây cỏ

Màu đen hiện cả núi đồi…

(Sắc màu thổ cẩm)

Theo chân tác giả ta bắt gặp một “Mùa vải chín”. Ôi mùa vải chín nôn nao, thơm ngậy và mát bổ khiến cho người đọc phải ứa nước miếng. Nhưng “Mùa vảichín” đã tượng hình lên một miền quê Việt, nơi đã sinh ra bao người con gái đẹp, đẹp đến xiêu lòng: “Lịm say bạt ngàn quả ngọt/ Chín hồng chùm vải trên tay”. Trong bài “Một thoáng Sơn La”, tác giả đưa ta về với cung bậc đời sống tươi tắn và trẻ trung, nơi đất và người đã hóa thành đất nước trong muôn màu, đa sắc, đa thanh, đa tình của mùa hoa ban nở:

Sơn La một chiều xuân đến

Mận, đào đua nở nơi nơi

Ngút ngàn nương ngô lưng núi

Bậc thang xanh lúa đơm đòng

…Sơn La những đêm lễ hội

Áo khăn rực rỡ muôn màu

Ngất say điệu xòe thôn nữ

Hoa ban nở trắng núi rừng

(Một thoáng Sơn La)

Tôi thật sự xúc động khi đọc bài thơ “Chiếc bánh đa”. Đây là bài thơ mộc mạc, giản dị, không ồn ào, nhưng đã nói lên được cái điều muốn nói của nhà thơ. Nội dung là kể về mẹ mình chứ không dám viết hỗn về mẹ của người khác. Chiếc bánh đa thì có gì là to tát, là ghê gớm lắm đâu. Âý thế mà nó đã trở thành kỷ niệm về một tuổi thơ gian khó, ở đó người mẹ phải hy sinh đời mình, nhường cơm sẻ áo cho các con, cho tác giả có cơ hội để lớn lên làm người:

Tôi mời mẹ ăn

Mẹ nói mẹ ăn rồi

Chỉ còn phần con

Nhưng tôi biết

Cả đời mẹ vẫn dành cho tôi

(Chiếc bánh đa)

Cuộc sống luôn đặt ra cho các nhà thơ những trách nhiệm to lớn. Nhà thơ không thể lẩn trốn, càng không thể chạy trốn thiên chức của mình trước hiện thực của đời sống. Đời sống thì lúc nào mà chả thế, cái thiện cái ác đan xen, trắng đen nhiều khi lẫn lộn. Nhà thơ phải cải tạo cuộc sống, nâng cuộc sống lên một tinh thần mới. Tôi nghĩ thế và chắc là không thể khác được. Vũ Duy Hòa đã vượt qua được chính mình khi đến được với thơ mà vẫn làm tròn nhiệm vụ công chức cao cả của mình; là Tỉnh ủy viên, Viện trưởng Viện Kiểm sát nhân dân tỉnh Thanh Hoá, Đại biểu Quốc hội…Đó là điều đáng ghi nhận ở anh. Thơ của Vũ Duy Hòa – Minh Trang trong sáng, chân thực, dễ gần là do anh biết gắn bó với đồng nghiệp, với người đời, là sự học hỏi không ngơi nghỉ và quan trọng là biết làm mới mình trong thơ…để đi trọn con đường sự nghiệp và còn lại mãi với đời những vần thơ được viết ra từ một trái tim nhiệt huyết, đôn hậu. Anh đã có những thành công nhất định trong thơ, đó là điều không phải bàn cãi. Ở nơi sâu thẳm của tâm hồn, anh vẫn từng tâm niệm, xem đó như là một lẽ sống để viết:

Bài thơ ngày xưa không cũ

Gieo vần nảy tứ hôm nay

Sắc thơ ngày xưa đằm thắm

Mang theo hơi thở cuộc đời

Phạm Khang

Phạm Xuân Khang

. Cập nhật theo nguyên bản của tác giả gởi từ Thanh Hóa ngày 10.10.2015

Xin Vui Lòng Ghi Rõ nguồn VanDanViet Khi Trích Đăng Lại.

_______________________________________________

Chia sẻ bài viết

Bài liên quan

Phạm Khang: “Tiếng sóng” – Nơi neo đậu những cảm xúc trong sáng của một tấm lòng

Comments[ 0 ]

Đăng nhận xét

Danh mục

Tác phẩm

Bài viết quan tâm

Thông tin cần biết

Liên kết bạn bè

Quảng cáo

Liên hệ quảng cáo