HomeCô giáo Nguyễn Thị Xuân: Một bài thơ đặc sắc về đàn bà của Phạm Ngọc Thái
Thứ Sáu, 4 tháng 9, 2015
Bài thơ gợi cho ta một thế giới: Thế giới đàn
bà: “Ôi, tạo hoá sinh ra cái của em để
gieo hoa cho thế thái nhân tình Vĩ
đại và vô biên... Anh trải thơ lên đời viết về tình yêu - cuộc sống Trái tim em
chứa linh hồn thánh linh.”
Tác
giả Phạm Ngọc Thái
Địa chỉ: 34 ngõ 194, phố Quán Thánh Hà Nội.
ĐT: 0168 302 4194.
Email: ngocthai1948@gmail.com
_____
Địa chỉ: 34 ngõ 194, phố Quán Thánh Hà Nội.
ĐT: 0168 302 4194.
Email: ngocthai1948@gmail.com
_____
MỘT BÀI THƠ ĐẶC SẮC
VỀ ĐÀN BÀ CỦA PHẠM
NGỌC THÁI
NGƯỜI ĐÀN BÀ CHỨA LINH HỒN THÁNH LINH
Thơ Phạm Ngọc Thái
Người đàn bà anh mãi mãi không quên
Nàng đã lẫn vào trong cát bụi...
Sống nổi trôi hay đang những ngày cảm khoái
Có bồi hồi nhớ lại quãng tình qua?
Anh đã yêu từ ánh mắt như sao sa
Cả vòm ngực tiên trắng mềm, nóng hổi
Em mở rộng động trinh,
để anh vào tận sâu trong hứng khởi
Lúc sướng vui em đã uốn mình.
Ôi, tạo hoá sinh ra cái của em
để gieo hoa cho thế thái nhân tình
Vĩ đại và vô biên...
Anh trải thơ lên đời viết về tình yêu - cuộc sống
Trái tim em chứa linh hồn thánh linh.
Trấn át ác quỉ bạo tàn
Anh khắc hình hài em trong vũ trụ
Biểu tượng lớn lao của chúng sinh
Sự tồn tại muôn đời. Vần xoay thế giới.
Cả chiến tranh và trong cả hoà bình.
Phạm Ngọc Thái
(Trích tập "Hồ Xuân Hương tái lai", Nxb Văn hoá Thông tin 2012)
Lời bình Nguyễn Thị Xuân
Bài thơ gợi cho ta một thế giới: Thế giới đàn
bà:
Ôi, tạo hoá sinh ra cái của em
để gieo hoa cho thế thái nhân tình
Vĩ đại và vô biên...
Anh trải thơ lên đời viết về tình yêu - cuộc sống
Trái tim em chứa linh hồn thánh linh.
Đây là khổ thơ thứ ba. Đã tóm bắt từ nhân
sinh cho tới vũ trụ của người đàn bà: Vĩ đại và vô biên/- Bởi vì sao?... vì nàng "gieo
hoa cho thế thái nhân tình"- Biểu
tượng của sự sống bất tử! Nhưng nàng cũng rất bình dị trong cuộc sống và
thân thiết đối với người đàn ông. Là người vợ hiền cơm dẻo canh ngọt, đầu gối
tay ấp. Bình dị trong tiếng nói nàng trìu mến, dịu dàng mà chiếm ngự cả trái
tim chàng. Bình dị với ánh mắt nàng cười, mang đến mùa thu mát lành, trong
xanh.
Câu thơ "Ôi, tạo hoá
sinh ra cái của em..." - Nó triết lí. Như người ta thường nói,
người đàn bà là hoa thơm của đất trời... trái ngọt của sự sống. Ở đây, tác giả
chỉ ra rằng "... cái của em để gieo hoa cho thế thái nhân tình" -
Về nghĩa đen ta có thể hiểu: "cái của em" vừa để
sinh nở, tức là sinh con đẻ cái bảo tồn nòi giống. Duy trì và phát triển trong
thế thái nhân tình. Với nghĩa bao trùm: nó còn mang theo tính luyến ái trai
gái. Là cội nguồn của cuộc sống. Đồng thời "cái của em" là nhân tố
tạo ra cả hoà bình cùng chiến tranh, hạnh phúc và khổ đau của con người.
"thế thái nhân tình" mà
không có hoa thì cũng không thể kết trái. Tất cả sẽ trở thành vô nghĩa. Thế
giới sẽ không không...
Xin liên tưởng đến những thi
phẩm khác của tác giả. Như ở bài "Nguyệt của chị Hằng và nguyệt của
em", nhà thơ Phạm Ngọc Thái đã viết:
Nếu như em không có nguyệt
Thì loài người cần gì tổng thống nữa, em ơi!
Hoặc bài "Có một thời như thế",
anh cũng có những câu thơ bình luận về "cái của em" thật đặc sắc:
Tạo hoá sinh ra kỳ quan vĩ đại
Suy cho cùng nhất cái này thôi!
Nhân loại tồn sinh phát triển ở nơi này
Không có sẽ hư vô phù phiếm cả...
Trở
lại với "Người đàn bà chứa linh hồn thánh linh". Sau đó nhà thơ trào
ra cảm xúc:
Anh trải thơ lên đời viết về tình yêu
- cuộc sống...
Bởi vì, không có em
thì không có gì cả. Sự luyến ái chính đáng gái trai là cao thượng và thiêng
liêng. Nếu nhà thơ Nga vĩ đại Mikhail Lermontov, đã viết những câu thơ bất hủ
thần tượng tình yêu đối với người đàn bà:
Tượng thờ dù đổ vẫn thiêng
Miếu thờ bỏ vắng vẫn nguyên miếu thờ...
Thì người đàn bà của tình yêu cũng được nhà
thơ Phạm Ngọc Thái nâng lên ý nghĩa thần thánh. Nó đọng lại súc tích trong câu
kết của khổ thơ:
Trái tim em chứa linh hồn thánh linh.
Giờ xin trở về
với những câu thơ đầu:
Người đàn bà anh
mãi mãi không quên
Nàng đã lẫn vào
trong cát bụi...
Thế mà tất cả còn lại về nàng chỉ là một
hồi ức xa xăm. Hình ảnh hai chữ "cát bụi" - Ý
nói, tình yêu thuở xa xưa đã chìm lấp vào trong những tháng năm trôi dạt của
cuộc đời. Khắc họa tình yêu trong bối cảnh nổi chìm ở dân dã. Tức là, tác giả
đề cập về chủ đề "tình yêu và cuộc sống" chốn nhân quần. Tôi
bỗng nhớ đến bài thơ "Những bóng người trên sân ga" của thi nhân
Nguyễn Bính. Ông tả về cảnh chia ly trong nhân tình:
Những chiếc khăn màu thổn thức bay
Những bàn tay vẫy những bàn tay
Những đôi mắt ướt nhìn đôi mắt
Buồn ở đâu hơn ở chốn này?
Cuộc
chia ly trong "những bóng người trên sân ga" của Nguyễn Bính và cuộc
chia ly tình yêu với người đàn bà của nhà thơ Phạm Ngọc Thái, có gì khác nhau?
Ta không rõ. Nhưng chắc tâm trạng thì cũng là... "buồn ở đâu hơn ở
chốn này"? Chỉ biết rằng, sự chia ly tình yêu đó đã để lại trong lòng
nhà thơ một nỗi buồn nhớ khôn nguôi, yêu thương da diết. Như câu thơ đã viết:
Người đàn bà anh mãi mãi không quên
Hoặc một kiểu nuối cảm ở
"Hai sắc hoa ti-gôn" của nữ sĩ TTKH chăng?
Nếu biết rằng tôi đã lấy chồng
Trời ơi, người ấy có buồn không?
Có thầm nghĩ tới loài hoa vỡ
Tựa trái tim phai, tựa máu hồng
Bởi sau đó nhà thơ đã đặt câu hỏi về nàng?
Sống nổi trôi hay đang những ngày cảm khoái
Có bồi hồi nhớ lại quãng tình qua?
Nghĩa là, nhà thơ không còn gặp lại và cũng
không biết tin tức về em nữa. Không biết giờ em sống ra sao? Hạnh phúc hay
là... "bèo dạt mây trôi"? Đó là ý của câu thơ "Nàng đã
lẫn vào trong cát bụi..." - Trái tim nhà thơ thổn thức: em có còn
nhớ những tháng năm, khi chúng mình yêu nhau? Người đàn bà ấy đã thành thần
tượng của đời anh và của cả thi ca.
Cũng nỗi cảm hoài trên, có một khổ thơ được
tác giả cảm xúc lại giây phút đã cùng nàng tận hưởng những khoái lạc yêu đương.
Đó là khổ thơ thứ hai:
Anh đã yêu từ ánh mắt như sao sa
Cả vòm ngực tiên trắng mềm, nóng hổi
Em mở rộng động trinh
để
anh vào tận sâu trong hứng khởi
Lúc sướng vui em đã uốn mình.
Đoạn thơ tả thực... nhưng hình ảnh thì lại
mang màu sắc thơ mĩ học. Nào là: ánh mắt như sao sa; vòm ngực tiên
trắng mềm; động trinh... Những hình ảnh mĩ học đó giúp cho tác giả dẫu
tả thực vào xác thể của người yêu, cảm khoái của tình dục, mà thơ không bị thô.
Ta đọc câu cuối của khổ:
Lúc sướng vui em đã uốn mình
Hoặc khi tác giả tả về sự khoái lạc tột
cùng: Em mở rộng động trinh... để anh vào tận sâu trong hứng khởi /- Hình
ảnh mang tính biểu tượng của thơ tượng trưng.
Nói về việc sử dụng biểu tượng thơ tượng
trưng - Trong thế giới thơ tình của nhà thơ Phạm Ngọc Thái, phải thừa nhận
rằng: Bên cạnh những hình ảnh nhụy nhàng hoa mỹ, có một số bài anh tả khá
sâu vào khoái lạc hay về thân thể người đàn bà, đã đạt được sự thành công. Vẫn
đầy tính nghệ thuật ngôn ngữ. Cảm xúc sâu mà thơ huyền ảo, không bị tục. Thí dụ
bài "cô áo trắng":
Em bọc trong anh không cần quần áo
Ôi, nguyệt của em đây một động sâu huyền ảo
Chứa cả thiên đường và vũ trụ bên trong
Em đừng hỏi vì sao anh yêu em!
Rồi nhà thơ kết luận:
Đôi mắt nàng cả trời thu đẹp lắm!
Bầu vú nàng mùa hoa trái sinh sôi...
Hay bài "Người đàn bà trắng" -
Một trong những tuyệt đỉnh thi ca của anh, đã tả về cái của người đàn bà như
thế này:
Chùm trinh em hát: Đấy chỗ thiên
thai...
Người đàn bà ai mà định nghĩa?
Thơ Phạm Ngọc Thái thường đi đến tột cùng
sự viên mãn của thơ tự do hiện đại. Chính vì vậy mà tác giả đã được mệnh danh
là "con đại bàng của thi ca hiện đại Việt Nam".
Nói về khổ thơ cuối cùng. Sau khi gieo một
câu thơ đạt đến điểm đỉnh về người đàn bà:Trái tim em chứa linh hồn thánh
linh /- Tác giả hạ một đoạn thơ kết bài:
Trấn át ác quỉ bạo tàn
Anh khắc hình hài em trong vũ trụ
Biểu tượng lớn lao của chúng sinh
Sự tồn tại muôn đời. Vần xoay thế giới.
Cả chiến tranh và trong cả hoà bình.
Tôi nhớ trong tác phẩm của thi hào Nga
Pushkin - Ông từng nói ý rằng: Tình yêu của người đàn bà có thể hoá giải cả hận
thù và cải hoá sự tàn ác. Tức là, người đàn bà có thể biến một tên bạo chúa trở
nên nhân từ, xoá bỏ vợi đi những tội ác, mang lại lòng nhân ái lớn lao trong
cuộc sống con người. Đó là ý nghĩa của câu thơ:
Trấn
át ác quỉ bạo tàn...
Hình tượng của khổ thơ kết, nó phản ảnh cả
về vị thế cũng như phẩm giá của người đàn bà, trong sự tồn tại của thế giới
cộng đồng.
Nếu hai câu thơ trích của nhà thơ Nga
Mikhail Lermontov ở trên: Tượng thờ dù đổ vẫn thiêng / Miếu
thờ bỏ vắng vẫn nguyên miếu thờ /- Được xem là lời tuyên ngôn bất hủ của
tình yêu!... thì hai câu kết ở đây, chính là bản tuyên ngôn của bài thơ
"Người đàn bà chứa linh hồn thánh linh" này:
Sự tồn tại muôn đời. Vần xoay thế giới.
Cả chiến tranh và trong cả hoà bình.
Hình tượng đúc kết cả tính vũ trụ, lịch sử
và nhân sinh... trong ý nghĩa sinh tồn của xã hội loài người. Nó có thể
đạt đến tầm vóc là một bài thơ đặc sắc mẫu mực của thơ tự do hiện đại, khi xây
dựng biểu tượng về người đàn bà.
©
Tác giả giữ bản quyền.
.
Cập nhật theo nguyên bản của tác giả gởi từ Hà Nội ngày 04.9.2015
Xin
Vui Lòng Ghi Rõ nguồn VanDanViet Khi
Trích Đăng Lại.
_______________________________________________Bài liên quan
Comments[ 0 ]
Đăng nhận xét