Home
» Lý luận phê bình
» Đưa gió qua sông: Bản hòa âm tịnh thiện – Bài viết Nhà thơ Nguyễn Liên Châu (TP.HCM)
Đưa gió qua sông: Bản hòa âm tịnh thiện – Bài viết Nhà thơ Nguyễn Liên Châu (TP.HCM)
Thứ Ba, 14 tháng 7, 2015
Thú thật, tôi gặp khá nhiều bất ngờ khi đọc
Đưa Gió Qua Sông (tập thơ thứ tư của Phạm Đức Mạnh, NXB Hội Nhà Văn, 7/2015).Những bất ngờ có thể nói là thú vị. Thú vị
vì ở tập thơ này, tôi đã nhận ra sự định hình nét riêng khá độc đáo và mới lạ
của Phạm Đức Mạnh, cả ở ngôn từ và nghệ thuật diễn đạt. Và thú vị hơn, khi sự
mới lạ và độc đáo ấy được phát triển ngay trên nền “quen tay” của tác giả mà
người đọc thường gặp ở cả 3 tập thơ trước.
Hội
viên Hội Nhà Văn TP.HCM
Sinh
năm 1956, Xuân Trường, Nam Định.
Hội
viên Hội Nhà Báo Việt Nam.
Phó
trưởng Chi nhánh Thời báo Tài Chính Việt Nam tại TP.HCM
ĐT:
0918263636
Email: phamducmanh56@yahoo.com
_____
ĐƯA GIÓ QUA SÔNG: BẢN
HÒA ÂM TỊNH THIỆN
Nhà thơ Nguyễn Liên Châu (Hội viên Hội Nhà Văn TP.HCM)
Thú
thật, tôi gặp khá nhiều bất ngờ khi đọc Đưa Gió Qua Sông (tập thơ thứ tư của
Phạm Đức Mạnh, NXB Hội Nhà Văn, 7/2015).
Những
bất ngờ có thể nói là thú vị. Thú vị vì ở tập thơ này, tôi đã nhận ra sự định
hình nét riêng khá độc đáo và mới lạ của Phạm Đức Mạnh, cả ở ngôn từ và nghệ
thuật diễn đạt. Và thú vị hơn, khi sự mới lạ và độc đáo ấy được phát triển ngay
trên nền “quen tay” của tác giả mà người đọc thường gặp ở cả 3 tập thơ trước. Cho
dù sự “quen tay” ấy đã được số đông những người đọc Mạnh yêu thích, và cũng
không ít người thuộc lòng dăm ba câu “quen tay” ấy của anh. Phạm Đức Mạnh vẫn
rất mạnh dạn bước những bước rất khác, cả hành trang và nhịp điệu, trên hành
trình thơ của riêng mình trong tập này.
Cứ
ngỡ dòng chảy dung dị và mượt mà ở ba tập thơ trước sẽ chảy tiếp trong tập thơ
này, nhưng không, những nhánh sông thơ êm đềm và trữ tình của Phạm Đức Mạnh đã
ra đến cửa biển. Khi từ bờ lòng của
mình, tác giả đưa gió trời – gió đất
qua sông, như một hành giả đã ngộ thấu thiên địa và nhân gian, thì gió đã bay
bằng những cung bậc của một bản hòa âm tịnh thiện. Vẫn tịnh thiện cho dù thơ
rất đời và rất người.
Đưa gió qua song
vuốt thao thức ngả vào lòng mẹ
thỉnh nhân từ quàng cổ tiếng chuông
xóa vết thương chớp bể mưa nguồn
róc phận nghèo bầm nát…
Sự
nén chặt, dẫu không cố tình của con chữ, mang nỗi ám ảnh và cả ngưỡng vọng về
một bờ sông lộng gió luôn thổi những - ngọn - lau - phận - người oằn cong những
đường cong số phận, nhưng mãi mãi không bao giờ gục ngã. Đưa gió qua sông,
chính là hành vi đưa thiền tính tiếp cận đến bước thiền hành.
Cũng
chính sự nén chặt ấy đã kích chiều cho cảm xúc tỉnh thức hơn và thơ đau đáu
hơn, nhất là những bài lục bát. Tôi thích toàn bộ những bài lục bát trong tập
này. Có cảm giác Phạm Đức Mạnh chọn lựa con chữ rất kỹ khi viết, nhưng nếu như
thế làm sao anh có được những câu thơ hay một cách tự nhiên và đậm đà bằng
trắc!? Tôi cho rằng anh đã “luyện công” đam mê, và đến lúc chỉ cần phất tay,
“nội lực” cảm xúc sẽ bung ra theo đúng mục tiêu nó cần đến.
Mời làng
ăn miếng trầu cay
Đón em ôm cả tháng ngày sang song
Hỡi người đan võng lời ru
Cho ta xin một góc thu cõi thiền
Hồi hôm qua ngõ thời gian
Để quên nỗi nhớ trên giàn ngây thơ
Mẹ ngồi rang những hột mưa
Sưởi năm cũ chuyển giao mùa nhớ con
Con đành cậy cục chiêm bao
Gặp cha trong nỗi nhớ hao hao gầy
Chính
nhờ biết cách sử dụng những “từ lạ lẫm” nên thơ Phạm Đức Mạnh trong “Đưa Gió
Qua Sông” có được những hình ảnh rất động trong độ tĩnh của con chữ. Thiết
nghĩ, cũng nhờ một phần lớn những “từ lạ lẫm” này mà cảm xúc của tác giả có
được hiệu ứng song hành cùng người đọc và thủ pháp diễn đạt trở thành “đặc sản”
của riêng anh.
Nếu
tách những từ như “tuốt đời, thấm khoét,
hèn xô, buồn vênh, khét lời, cưỡi biển…” ra khỏi câu/ bài thơ, lập tức
chúng trở thành những từ khó đọc. Phạm Đức Mạnh đã tự tin sử dụng những từ “khó
đọc” ấy vào đúng giai đoạn thơ anh đạt tới độ chín cần thiết để tạo một nét
riêng cho mình. Tự tin sử dụng “con dao hai lưỡi” như thế, đồng nghĩa với việc
anh mong muốn định hướng những người vốn đã thích thơ anh trước đây, tiếp tục
yêu mến thơ anh ở một chiều không gian khác, một “gout” thẫm mỹ khác. Anh đã
không sợ những người yêu mến thơ mình trước đây sẽ rời bỏ mình, mà ngược lại,
sẽ yêu thích thơ anh hơn. Khách quan mà nói, Mạnh đã thành công. Sự thành công
ấy phần lớn cũng đến từ những đề tài đa dạng nhưng vẫn nhất quán trong nghệ
thuật diễn đạt dù ở thể loại thơ nương theo niêm luật hay thơ tự do.
Cô đơn mềm rục
cõi long
Níu hồn tỉnh rụi
ong ong kiếp người
Ai nham nhở quét lên tường ma xó
Những lằn vôi bùa yểm bong ma đời
Khiến bầy trẻ non lạc hồn thốn dó
Rú trong làng mắt quào ước mơ rơi
Mùi giọt sương bốc hơi
Tô phở mừng sinh nhật con trụng gió
heo may
Vương miếng ớt cay và nụ cười hiếm
muộn
Bày kiếp phong trần lên niết bàn
Thắp nén nhang trắng đời sinh nở
Mẹ dằn cơn vật vã cô đơn
Húp cháo
chờ danh hiệu
Tôi
nhận ra, những con chữ mượt mà, trữ tình trước đây của Phạm Đức Mạnh không thể
nối kết nhau để có được bản hòa âm tịnh thiện như của “Đưa Gió Qua Sông”. Trong
cõi mênh mông Chân – Thiện – Mỹ, lúc này và ở ta, cõi Thiện cần thiết hơn bao
giờ hết. Thông qua chữ Tâm, thơ của “Đưa Gió Qua Sông” đã trăn trở cõi Thiện ấy
không trích “pháp cú”, không dẫn “lẽ thiền” nên rất tịnh.
Trước
đây, tôi gọi thơ Phạm Đức Mạnh bằng cái tên “Chân quê lạc phố”, nhưng sau khi
đọc “Đưa Gió Qua Sông”, tên gọi ấy đã lạc hậu. Trông đọc những gì sau tập thơ
này, tôi mới gọi đúng tên thơ anh.
Nhà thơ Nguyễn Liên Châu
(Hội viên Hội Nhà Văn TP.HCM)
© Tác giả giữ bản quyền.
. Cập nhật theo nguyên bản của tác giả gởi từ TP.HCM ngày 14.7.2015
Xin Vui Lòng Ghi Rõ nguồn VanDanViet Khi Trích Đăng Lại.
_______________________________________________
. Cập nhật theo nguyên bản của tác giả gởi từ TP.HCM ngày 14.7.2015
Xin Vui Lòng Ghi Rõ nguồn VanDanViet Khi Trích Đăng Lại.
_______________________________________________
Bài liên quan
Comments[ 0 ]
Đăng nhận xét