HomeGiới thiệu Nhà thơ Nguyễn Quang Thiều và truyện ngắn Bầy Chim Chìa Vôi
Thứ Tư, 29 tháng 7, 2015
Ban biên tập báo
nguoixunghekiev Ucraina trân trọng giới thiệu Nhà thơ Nguyễn Quang Thiều- Phó
Chủ tịch Hội nhà văn Việt Nam với truyện ngắn
BẦY CHIM CHÌA VÔI
Nhà
thơ Nguyễn Quang Thiều
Sinh
ngày 12 tháng 3 năm 1957 tại làng Chùa Ứng Hòa Hà Nội
Tốt
nghiệp khoa Ngữ Văn tại Cu Ba
Ông
hiện là Phó Chủ tịch Hội nhà văn Việt Nam.
Về
tác phẩm: Ông đã xuất bản: 10 tập thơ, 15 tập văn xuôi.
Tiểu thuyết "Kẻ ám sát cánh đồng"
của ông được Hãng phim truyền hình việt Nam dựng thành phim: "Chuyện làng
Nhô" phát sóng phổ biến trên VTV năm 1998.
"Nguyễn Quang Thiều không chỉ là nhà
thơ tiên phong với trào lưu hiện đại mà còn là cây viết văn xuôi giàu cảm
xúc. Trong anh không chỉ có con người bay bổng, ưu tư vói những phiền muộn thi
ca, mà còn có một nhà báo linh hoạt, nhạy bén".
Email: toasoanvanmoi@gmail.com
_____
BẦY CHIM CHÌA VÔI
Khoảng
hai giờ sáng Mon tỉnh giấc. Nó xoay mình sang phía anh nó thì thào gọi:
- Anh
Mên ơi, anh Mên!
- Gì đấy mày không ngủ à? Thằng Mên hỏi lại,
giọng nói ráo hoảnh như đã thức dậy từ lâu lắm rồi.
- Anh
bảo mưa có to không?
- Lỵ
chẳng to. Thế mày không nghe thấy gì à?
- Nhưng
anh bảo nước sông có lên to không?
- Bây
giờ thì phải ngập đến cánh bãi dưới rồi.
- Thế
anh bảo…
- Bảo
cái gì mà bảo lắm thế - Mên gắt em nó.
- Em
bảo – Mon ngập ngừng – Thế cái bãi cát giữa sông đã ngập chưa.
- Ừ
nhỉ - Giọng thằng Mên chợt thảng thốt – có lẽ sắp ngập mất bãi cát rồi.
- Em
sợ những con chim chìa vôi non bị chết đuối mất.
- Tao
cũng sợ.
- Thế
anh bảo chúng nó có bơi được không?
- Chim
thì bơi làm sao được. Mày làm chim chìa vôi cứ như vịt ấy.
Hai
đứa bé nằm trong chiếc chăn dạ đã rách nhiều chỗ thì thầm nói chuyện. Bên ngoài
mưa vẫn to. Trong tiếng mưa hình như có tiếng nước sông dâng cao, xiên xiết
chảy.
- Chiều
qua em theo bố đi kéo chũm ở gần cống sông ấy.
- Thế
thì sao?
- Bố
bảo chỉ ở sông làng mình chim chìa vôi mới làm tổ như thế. Sao nó không làm tổ
trên bờ hả anh?
- Tao
không biết.
Gần
sáng mưa to và gió lạnh. Cánh cửa liếp bị gió thổi đập cành cạch. Có tiếng
người đi qua đầu ngõ nhà hai đứa bé gọi nhau.
Một
ai đó nói: “Mẹ kiếp, năm nay nước sông to phải biết”.
- Ai
đi đâu đấy hả anh? Mon hỏi.
- Người
trong làng đi kéo chũm sông về.
- Nhỡ
nước ngập bãi cát thì sao, hả anh?
- Mày
đừng hỏi nữa, ngủ đi.
Mên
gắt và xoay lưng về phía em nó.
Hai
đứa bé nằm im nhưng không ngủ.
Có
lẽ bố chúng nó nói đúng. Chỉ ở khúc sông làng chúng những con chim chìa vôi mới
làm tổ như thế. Hàng năm vào mùa nước cạn, giữa sông nổi lên một dải cát. Sau
một thời gian, những đám rong sông tốt bời bời héo dần thành một lớp đệm rất êm
trên cát. Vào lúc đó, những con chim chìa vôi mảnh khảnh và ít lời từ hai bờ
sông bay ra bãi cát. Chúng tìm những đám rong khô và dày để đẻ trứng. Khi những
con chim chìa vôi non đã đủ lông cánh là lúc có những đám mây lạ từ dãy núi đá
vôi Hòa Bình bay về báo hiệu mùa mưa. Những tiếng sấm sau mỗi đêm lại chuyển
dần từ một chân trời xa về bên kia sông. Và bất chợt một đêm nào gần sáng, sấm
nổ vang trên nóc nhà và mưa ném xuống. Con sông Đáy cựa mình lớn lên. Chỉ sau
dăm đêm, dải cát giữa sông chìm vào trong nước đỏ. Khi vòng vây của nước ập vào
phần cuối cùng của bãi cát thì những con chim chìa vôi non lần đầu tiên trong
đời đập cánh bay lên. Những con chim bé bỏng bứt khỏi dòng nước khổng lồ bay
vào bờ. Và đến mùa khô sang năm lại bay ra dải cát nổi bắt đầu mùa sinh nở của
chúng.
Mươi
ngày trước, hai anh em thằng Mên trốn bố mẹ lội ra dải cát nổi giữa sông. Chỉ
có lũ trẻ con mới biết con đường đi an toàn nhất chạy ngoằn ngoèo dưới đáy
sông. Chúng tránh được những hố sâu dưới đáy sông do người làng lấy cát để lại.
Hai anh em thằng Mên tìm đến cái ổ chim chìa vôi. Thấy động, những con chim
chìa vôi non kêu líu ríu tưởng bố mẹ chúng đi kiếm ăn về. Hai đứa bé cẩn thận
quỳ xuống nền cát cạnh tổ chim.
- Anh
bảo bao giờ thì chúng nó bay được- Thằng Mon hỏi.
- Mấy
ngày nữa?
- Thế
mẹ chúng đi kiếm ăn à?
- Ừ.
- Chim
chìa vôi có ăn được hến không?
- Tao
không biết, nhưng bố mẹ nó vẫn lội kiếm ăn ở ven sông.
- Mình
bắt hến bỏ vào tổ cho chúng ăn anh nhé?
- Ừ
thì đi.
Hai
đứa bé đi ra mép nước. Chúng tìm những cái lỗ hang nhỏ. Trong những cái hang
nhỏ ấy luôn có một con hến hoặc con trùng trục. Chỉ một loáng đã bắt được một
nắm hến. Chúng xếp những con hến dính đầy đất cát bên tổ chim.
Trước
khi rời bãi cát, Mên nói với em nó:
- Mày
không được nói với đứa nào biết cái tổ chim này nhé. Mày mà nói tao không cho
mày ra đây nữa.
- Thế
thì bao giờ mình lại ra thăm chúng nó?
- Ba
ngày nữa. Này, nếu bố hỏi đi đâu thì bảo là xuống bãi nổi nhé.
Nhưng
hai đứa trẻ không thực hiện được dự định của chúng.
Mùa
mưa năm nay như về sớm hơn. Mấy ngày nay, mưa liên miên và nước sông dâng lên
rất nhanh.
- Anh
ơi!- Thằng Mon thì thào goi.
- Gì?
- Anh
đã nhìn thấy chim chìa vôi non bay từ bãi cát vào bờ bao giờ chưa?
- Chưa.
- Tổ
chim sẽ bị chìm mất.
Thằng
Mên nằm im lặng không trả lời em nó. Lâu sau nó hỏi:
- Thế
làm thế nào bây giờ?
- Hay
mình… mang chúng nó vào bờ.
- Bây
giờ nước to lắm, làm sao mà lội ra lấy được.
- Em
không biết.
Hai
đứa bé nằm im lặng. Mưa vẫn đổ xuống mái nhà và gió vẫn thổi vào phên cửa liếp
cành cạch.
- Chiều
qua bố kéo chũm được một con cá măng.
- Thế
mà cũng khoe, ai mà chẳng biết.
- Cả
một con cá bống rất to và đẹp. Em lấy trộm con cá bống.
- Thế
để đâu rồi?- Thằng Mên quay sang phía em nó hỏi.
- Em
thả nó vào chỗ cống sông rồi. Anh bảo đấy có phải là con bống ở hốc cắm sào đò
dưới bến không?
- Mày
có nhìn thấy cái chấm đen to to ở vây nó không?
- Em
không nhìn. Chiều về đổ giỏ ra chậu, bố kêu mất con bống. Bố bảo có khi con
măng ăn con bống rồi. Bố bảo mẹ mổ con măng xem có con bống trong bụng nó
không.
- Hí
hí- Thằng Mên bật cười khoái chí.
- Cái
hốc cắm sào đò ngập bủm rồi anh nhỉ?
- Ngập
từ chiều hôm kia rồi. Ngập đến mái nhà con bống cũng chẳng sợ.
- Anh
ơi…
- Gì?
- Tổ
chim ngập mất anh ạ. Mình phải mang chúng nó vào bờ.
- Đi
bây giờ à?- Thằng Mên hỏi sau phút im lặng.
- Vâng,
cứ lấy đò của ông Hảo mà đi.
- Lần
này thằng Mên im lặng lâu hơn. Cuối cùng nó quay lại phía em nó.
Đi.
Nhưng phải khẽ thôi. Bố tỉnh dậy bố đánh chết.
Hai
anh em thằng Mên bò khe khẽ ra khỏi chăn và tụt khỏi giường. Chúng ngồi im ở
mép giường rất lâu.
Đi
không?- Mên hỏi
- Có
anh ạ!- Mon trả lời run run.
Hai
đứa bé lần mò trong ngôi nhà tối om ra phía cửa. Khi cánh cửa liếp được mở hé
ra thì gió ùa vào. Hai đứa bé khẽ rùng
mình và lách ra ngoài.
- Để
tao xem bố để áo mưa ở đâu.
Thằng
Mên nói và lần theo hiên nhà xuống bếp. Một lát sau nó mang lên hai tấm áo mưa
và đội mũ rồi bước xuống sân. Một tiếng sấm nổ vang trên đầu. Chớp lóe sáng.
Thằng Mon vội ôm lấy cánh tay anh nói:
- Anh
ơi, có ai đứng ở đầu ngõ…
- Đâu?
Làm gì có ai. Đâu?...
- Lúc
chớp em nhìn thấy.
Hai
đứa bé đứng lặng giữa sân. Người chúng run lên. Mưa rào rào ném vào chúng.
- Đấy,
người đấy. Anh thấy không?
Thằng
Mon kêu lên sau ánh chớp lóe sang.
-
Mày ngu lắm- Giọng thằng Mên thở phào- Đấy là cây chuối tao chặt lúc chiều cho
lợn. Thôi đi.
Hai
anh em thằng Mên lần ra khỏi ngõ đi xuống bến sông. Trong ánh chớp, hai đứa bé
nhìn thấy dòng sông rộng lớn lạ thường.
- Anh
có nhìn thấy dải cát không?
- Tối
lắm.
Khi
xuống đến giữa bãi sông, hai đứa trẻ như dạt vào nhau vì gió. Một tiếng sấm nổ
chói tai như ngay ở trên chóp mũ chúng. Hai đứa trẻ như bật lên khỏi mặt đất.
- Anh
ơi!- Thằng Mon kêu lên và ôm choàng lấy anh nó.
-
Cái gì?- Thằng Mên hoảng hốt.
- Ai
đội nón đứng ở kia kìa.
- Mày
đừng nói nữa.
- Đấy
anh.- Giọng thằng Mên như khóc.
- Một
tia chớp phóng ra từ đâu đó và chạy lan trên trời như một cái rễ khổng lồ.
-
Thế mà cũng nhìn- Thằng Mên bực tức- Cái bù nhìn đuổi chim chứ người đâu mà
người.
- À
đúng rồi.
Thằng
Mon kêu lên. Bây giờ nó mới nhớ ra cái bù nhìn của ai đó dựng lên từ đầu vụ ngô
bãi. Sau này bọn trẻ trâu vẫn dựng lại để chơi. Hình như sau lần này, hai đứa
bé đỡ sợ hơn. Chúng đi nhanh xuống bến nơi có con đò cột ở đó, thằng Mên hì hục
cởi cái dây buộc đò. Tay nó run bần bật. Thi thoảng nó lại ngoái nhìn về phái
nhà ông lái đò ở sát chân đê.
- Được
rồi. Lên đò đi.
Thằng
Mon hấp tấp trèo lên đò. Hai đứa cùng ôm cây sào chống đò dài và nặng quá sức
của chúng đẩy con đò ra khỏi bờ.
Con
đò nặng nề trườn ra khỏi bờ. Nhưng khi vừa gặp dòng nước thì con đò quay mũi và
cứ thế trôi xuôi dòng. Hai đứa bé luống cuống với chiếc sào chống đò. Nhưng con
đò không để ý đến hai đứa bé cứ thế trôi đi.
Thằng
Mên kéo cây sào và đi lên phái mũi đò, rối rít gọi em:
- Lên
đây, nhanh lên!
Thằng
Mon loạng choạng bước trong lòng đò lên phía mũi. Khi nó vừa bước lên tấm sạp
gỗ ở mũi đò thì một cơn gió mạnh ùa đến thổi hất tung ra khỏi đầu nó. Thằng Mon
vội huơ tay với theo và ngã xuống mạn đò.
- Anh
ơi!
Thằng
Mên hoảng hốt buông cây sào lao đến ôm lấy em nó. Nó nghe thấy trái tim hai an
hem nó đập đến váng đầu.
- Mũ
rơi xuống sông rồi.
- Cả
cái sào chống đò nữa.
Một
tiếng sấm nổ như muốn tung con đò lên. Hai đứa bé ôm chặt lấy nhau.
- Mất…
mất sào đò rồi hả anh?
- Ờ.-
Thằng Mên hổn hển. Nếu không có em nó ở đó chắc nó đã òa khóc.
Nó
tháo chiếc mũ lá của mình đội cho đứa em, và nói:
- Phải
thả cái mái chèo mà chèo, không đò trôi mất.
Hai
đứa trẻ nắm tay nhau lảo đảo đi trên những tấm vavs cập kênh trong lòng đò
xuống phía mái chèo. Phải vất vả chúng mới hạ được cái mái chèo gỗ to và nặng
xuống nước. Hai đứa bé không sao quậy nổi mái chèo. Mưa vẫn rầm rập. Dòng sông
dâng lên nghiêng ngả.
- Giũ
chèo thế này thì đò mới vào bờ được.
Hai
đứa bé mang hết sức lực để giữ mái chèo. Đầu chúng chúi vào nhau.
- Mày
khóc đấy à?- Thằng Mên hỏi khi thấy em nó sụt sịt.
- Khô…
ô… ông
Trôi
đến đoạn sông cách bến đò làng chúng chừng gần hai cây số con đò mới tạt được
vào bờ.
- Vào
bờ rồi anh ơi.- Thằng Mon kêu lên sung sướng.
- Chứ
còn sao.- Lúc này giọng thằng Mên tỏ vẻ rất người lớn.- Nào xuống đò được rồi
đấy.
Hai
anh em thằng Mên lập cập tụt khỏi đò.
- Mình
để đò lại đây hả anh?
- Phải
kéo về bến chứ, không thì chết. Bây giờ tao kéo còn mày đẩy.
Thằng
Mên quấn cái dây buộc đò vào người nó và gò lung kéo.
Phía
sau thằng Mon lội bì bõm đẩy đò.
- Cái
dải cát chưa chìm đâu anh nhỉ?
- Chắc
là chưa?
Khi
hai đứa bé đưa được con đò trở về chỗ cũ thì trời đã tang tảng sang. Chúng vội
vã tìm cách buộc đò lại, rồi ngay sau đó, cả hai đứa bé không nói gì và cùng
chạy ngược lên đoạn bờ đối diện với dải cát.
- Anh
có nhìn thấy gì không?
- Tao
chưa nhìn thấy, còn tối lắm.
- Thê
anh bảo đã ngập hết chưa?
-
Để tao nhìn xem- Thằng Mên nói và ngồi thụp xuống. Nó căng mắt nhìn sát mặt
sông.
- Ướt
cánh chim nó có bay được không?
- Mày
lội ra đấy mà hỏi.
- Anh
ơi, có khi bố dậy rồi đấy.
Sau
câu nói của thằng Mon, cả hai đứa trẻ bắt đầu thấy sợ. Từ phía ngôi nhà của
chúng ở chân đê vọng lại tiếng người lớn gắt gỏng điều gì đấy.
Hai
đứa trẻ vẫn căng mắt nhìn ra phía dòng sông. Trời đã sáng.
-
Anh ơi, kia kìa, bãi cát- Thằng Mon chợt kêu lên.
- Ừ,
đúng rồi, vẫn chưa ngập hết.
- Còn
bằng cái mũ thôi.
- Anh
bảo bầy chim còn ở đó không?
- Không
biết. Nhưng bố bảo khi nào nước ngập hết thì chim mới bay lên.
- Sao
chúng lại không bay trước?
- Làm
sao mà tao biết được.
Khi
ánh bình minh đã đủ sáng để soi rõ những hạt mưa trên mặt sông thì cũng là lúc
dòng nước khổng lồ nuốt chửng phần còn lại cuối cùng của dải cát. Và trong mắt
hai đứa trẻ một cảnh tượng như huyền thoại hiện ra. Từ mặt nước sông, những
cánh chim bé bỏng và ướt át đột ngột bứt khỏi dòng nước khổng lồ bay lên. Hai
đứa bé không kêu lên được tiếng nào. Người chúng như đang ngùn ngụt tỏa hơi
nóng.
Suốt
từ chiều qua, nước bắt đầu dâng lên nhanh hơn. Nước dâng đến đâu, con chim bố
và chim mẹ lại dẫn bầy chim non chạy nước lên theo đến đó.
Cứ
như thế chúng tiến dần đến phần cao nhất của dải cát. Và cứ như thế bầy chim
non nhảy lò cò trên những đôi chân mảnh dẻ và đập cánh suốt đêm. Chim bố và
chim mẹ vừa đập cánh theo đàn con vừa dẫn chúng đi. Hình như chúng biết chính
xác khi nào thì đàn con mới có đủ sức nâng mình lên khỏi mặt đất một cách đảm
bảo. Nếu bầy chim non cất cánh sớm hơn, chúng sẽ bị rơi xuống dòng nước trên
đường từ bãi cát vào bờ. Và nếu chúng cất cánh chậm một giây thôi, chúng sẽ bị
dòng nước cuốn chìm.
Và bây giờ chim đã bay lên. Mặt trời như lên
nhanh hơn mọi ngày và mưa đột ngột tạnh hẳn. Chợt một con chim như đuối sức.
Đôi cánh nó chợt như dừng lại. Nó rơi xuống như một chiếc lá. Con chim mẹ xòe
rộng đôi cánh lượn quanh đứa con và kêu lên. Nhưng khi đôi chân mảnh dẻ và run
rẩy của con chim non chạm vào mặt sông thì đôi cánh của nó đập một nhịp quyết
định. Tấm thân bé bỏng của con chim vụt bứt ra khỏi dòng nước và bay lên cao
hơn lần cất cánh đầu tiên ở bãi cát.
Quanh
hai đứa bé tất cả vụt im lặng, chỉ có tiếng đập cánh quyết liệt của bầy chim
non. Hình như chúng nghe trong ngực mình nhịp đập của những trái tim hối hả
nhưng đều đặn. Cuối cùng bầy chim non đã thực hiện xong chuyến bay quan trọng
và kỳ vĩ nhất đầu tiên trong đời chúng. Những đôi cánh mỏng mảnh, run rẩy và
đầy tự tin của bầy chim đã hạ xuống bên một lùm dứa dại bờ sông.
Hai
anh em thằng Mên vẫn đứng không nhúc nhích. Trên gương mặt tái nhợt vì nước mưa
của chúng bừng lên ánh ngày. Thằng Mên lặng lẽ quay lại nhìn em nó. Và cả hai
nhận ra chúng đã khóc từ lúc nào.
-
Tại sao mày khóc?- Thằng Mên hỏi.
- Em
không biết, thế anh?
Hai
anh em thằng Mên nhìn nhau và cùng bật cười ngượng nghịu. Rồi bỗng cả hai đứa
cùng quay người và rướn mình chạy về phía ngôi nhà của chúng. Được một đoạn,
thằng Mên đứng lại thở và gọi:
- Anh
Mên, anh Mên. Anh đợi em với. Không em ứ chơi với anh nữa.
Nguồn: Tạp chí Văn Mới số 7 tháng
6/2015
BBT Báo nguoixunghekiev.vn, ngày đăng
12/7/2015
© Tác giả giữ bản quyền.
.
Cập nhật theo nguyên bản của tác giả gởi từ Hà Nội ngày 30.7.2014
Xin
Vui Lòng Ghi Rõ nguồn VanDanViet Khi
Trích Đăng Lại.
_______________________________________________Bài liên quan
Comments[ 0 ]
Đăng nhận xét